چگونه کاراکتر سیما در سریال زخم کاری دچار سندرم استندال شد و مالک را به دردسر انداخت؟ این سندرم چیست؟
به گزارش گردش در ترکیه، سندرم استندال (Stendhal Syndrome) که با نام اضطراب فلورانسی (Florence Syndrome) نیز شناخته می گردد، یک اختلال روان تنی است که فرد در مواجهه با آثار هنری بسیار زیبا یا منظره ها شگفت انگیز، دچار واکنش های عاطفی و فیزیکی شدید می گردد. این سندرم برای اولین بار در سال 1817 به وسیله نویسنده فرانسوی ماری-هانری بیل که با نام مستعار استندال شناخته می گردد، توصیف شد. استندال پس از بازدید از کلیسای سانتا کروچه (Santa Croce) در فلورانس، تجربه ای از سرگیجه، گیجی، تپش قلب و حس خلسه را ثبت کرد که بعدها به نام او معروفیت یافت. این واکنش احساسی ناشی از زیبایی هنری، ترکیبی از حیرت و آشفتگی ذهنی بود که تأثیر آن به حدی عمیق بود که الهام بخش روان شناسان برای مطالعه این اختلال شد.
سندرم استندال به طور خاص به واکنش های شدید احساسی و فیزیکی اشاره دارد که فرد هنگام مواجهه با حجم زیادی از زیبایی های هنری یا تاریخی تجربه می نماید. این اختلال می تواند در مکان هایی مانند موزه ها، کلیساها، قلعه ها یا حتی منظره ها طبیعی فوق العاده رخ دهد. اگرچه این سندرم به طور رسمی در دسته بندی اختلالات روان پزشکی DSM-5 ثبت نشده، اما مطالعات زیادی آن را به عنوان یک پاسخ هیجانی معتبر آنالیز نموده اند. این سندرم نشان می دهد که فکر انسان چطور در برابر محرک های بصری قوی، مانند آثار هنری یا معماری باشکوه، دچار واکنش بیش ازحد شده و به نوعی اضطراب زیبایی شناختی را تجربه می نماید.
زخم کاری و سندرم استندال
بدون اسپویل یا لو دادن داستان سریال زخم کاری، صحنه سیما در موزه، هم به نوعی نشان دادن همین سندرم بود و بعید می دانم که نویسنده سریال نظری به این سندرم نداشته باشد.
پاتوفیزیولوژی سندرم استندال - چرا این اتفاق رخ می دهد؟
سندرم استندال از نظر علمی به پاسخ های سیستم عصبی و روانی فرد به تحریکات حسی و احساسی مرتبط است. زمانی که فرد در معرض زیبایی فوق العاده یا منظره ها باشکوه قرار می گیرد، سیستم لیمبیک (Limbic System) در مغز که مسئول پردازش احساسات است، بیش فعال می گردد. این تحریک بیش ازحد باعث ترشح بیش از حد هورمون هایی مانند آدرنالین (Adrenaline) و کورتیزول (Cortisol) می گردد که واکنش های فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب، تنگی نفس و سرگیجه را در پی دارند.
به علاوه، مطالعات نشان داده اند که بخش هایی از مغز مانند قشر پیش پیشانی (Prefrontal Cortex) و هیپوکامپ (Hippocampus) درگیر پردازش این احساسات هستند. این نواحی وظیفه ادراک زیبایی، خاطرات و ارزش های فرهنگی را دارند. هنگامی که این پردازش بیش از حد انجام گردد، فرد دچار نوعی اضطراب احساسی می گردد که می تواند به واکنش های فیزیکی یا روانی شدید تبدیل گردد.
چه کسانی مستعد ابتلا به سندرم استندال هستند؟
اگرچه هر فردی ممکن است به شکل خفیف تحت تأثیر هنر یا زیبایی های طبیعی قرار بگیرد، اما افراد خاصی بیشتر مستعد این سندرم هستند.
- افراد حساس و هنردوست - کسانی که احساسات عمیق و روحیه لطیفی دارند یا علاقه شدیدی به هنر و تاریخ دارند، معمولاً بیشترین واکنش را تجربه می نمایند.
- افراد مبتلا به اضطراب یا اختلالات اضطرابی - کسانی که پیش زمینه اضطراب یا استرس دارند، بیشتر تحت تأثیر زیبایی های بصری شدید قرار می گیرند.
- مسافران و جهانگردان فرهنگی - افرادی که برای اولین بار از مکان هایی مانند موزه لوور یا فلورانس بازدید می نمایند، به علت تأثیر فرهنگی ناگهانی، ممکن است دچار این سندرم شوند.
- افراد با سابقه فوبیا یا وسواس فکری - این افراد به علت حساسیت فکری و وسواس نسبت به جزئیات، ممکن است واکنش شدیدتری نشان دهند.
- افراد دارای حساسیت هنری و خلاقیت بالا - نقاشان، نویسندگان و موسیقی دانان به علت حساسیت عاطفی و فکر خلاق، بیشتر در معرض این اختلال قرار دارند.
علائم سندرم استندال
علائم این اختلال به طور کلی به سه دسته فیزیکی، روانی و عاطفی تقسیم می شوند:
- علائم فیزیکی: تپش قلب، سرگیجه، ضعف، تعریق، حالت تهوع، لرزش بدن، و در موارد شدید، غش یا از دست دادن هوشیاری.
- علائم روانی: احساس گیجی، توهم، اضطراب شدید، احساس غرق شدگی و خلسه.
- علائم عاطفی: شور و هیجان بیش ازحد، گریه ناگهانی، احساس سرخوشی یا افسردگی لحظه ای، و گاهی اشتیاق غیرقابل کنترل.
این علائم معمولاً پس از خروج از محیط محرک فروکش می نمایند، اما در موارد شدید ممکن است احتیاج به مداخله پزشکی یا روان درمانی داشته باشند.
روش های پیشگیری و درمان سندرم استندال
پیشگیری:
- بازدید از موزه ها یا مکان های فرهنگی به صورت تدریجی و در زمان های کوتاه.
- برنامه ریزی برای استراحت های کوتاه بین بازدیدها برای کاهش تحریک فکری.
- مدیریت استرس به وسیله تکنیک های تنفس عمیق، یوگا و مدیتیشن.
درمان:
- روان درمانی (Psychotherapy): برای شناخت الگوهای فکری و مدیریت احساسات شدید.
- رفتاردرمانی شناختی (CBT): برای اصلاح افکار منفی و ایجاد کنترل فکری.
- دارودرمانی: در موارد شدید از داروهای ضداضطراب یا آرام بخش برای کاهش علائم استفاده می گردد.
- حمایت اجتماعی و گروه درمانی: تبادل نظر با دیگران برای کاهش حس انزوا و ایجاد آرامش روانی.
بازتاب سندرم استندال در ادبیات و رمان ها
سندرم استندال بارها در ادبیات به تصویر کشیده شده است. خود استندال تجربه اش را در کتاب ناپل و فلورانس توصیف نموده و الهام بخش نویسندگان بعدی شده است. نویسندگان رمانتیک قرن نوزدهم مانند لورد بایرون (Lord Byron) نیز به احساسات عمیق ناشی از زیبایی های هنری اشاره نموده اند.
بازتاب سندرم استندال در فیلم ها و سریال ها
سندرم استندال در سینما هم به تصویر کشیده شده است. معروف ترین اثر در این زمینه فیلم سندرم استندال (1996) به کارگردانی داریو آرجنتو (Dario Argento) است. این فیلم داستان زنی را روایت می نماید که در گالری هنری دچار حمله عصبی و توهم می گردد. این فیلم به خوبی نشان می دهد چگونه زیبایی هنر می تواند به یک واکنش شدید احساسی منجر گردد.
در سریال ها و فیلم های معاصر نیز اشاره هایی به این اختلال وجود دارد، به خصوص در صحنه هایی که شخصیت ها در موزه ها یا مکان های فرهنگی به شدت تحت تأثیر قرار می گیرند.
سندرم استندال نمونه ای نادر از تأثیر شدید زیبایی بر فکر انسان است. این اختلال نشان می دهد که هنر و زیبایی می توانند چنان عمیق باشند که احساسات را تحت تأثیر قرار داده و حتی فکر را به چالش بکشند. اگرچه علائم این سندرم معمولاً موقتی هستند، اما در موارد شدید می توانند احتیاج به درمان داشته باشند. مطالعات بیشتر درباره این سندرم به ما یاری می نماید تا درک بهتری از واکنش های احساسی شدید داشته باشیم و هنر را به عنوان منبع قدرت عاطفی و فرهنگی ارج نهیم.
منبع: یک پزشک