پرنسس سرخ جاده ابریشم؛ زنی با دندان های آغشته به سینابار سمی، نشانی از آیینی رازآلود
به گزارش گردش در ترکیه، برای نخستین بار، پژوهشگران پیروز به کشف بقایای اسکلت زنی در چین شده اند که دندان هایش با سینابار Cinnabar، یک ماده معدنی سمی، رنگ آمیزی شده . این زن که بین 2,200 تا 2,050 سال پیش در دوران دودمان هان غربی Western Han Dynasty می زیسته، پرنسس سرخ جاده ابریشم نام گرفته. به نظر می رسد که این رنگ آمیزی ممکن است بخشی از یک آیین شَمَنیستی Shamanic Ritual بوده باشد که هدف آن اعطای جاودانگی به فرد یا ارتباط با نیروهای فراطبیعی بوده است.
این کشف از آن جهت اهمیت دارد که تا به امروز هیچ نمونه ای از دندان های رنگ آمیزی شده با سینابار در سراسر دنیا یافت نشده بود. این موضوع باعث شده که باستان شناسان به این نتیجه برسند که این زن احتمالاً جایگاه اجتماعی یا مذهبی خاصی داشته است.
سینابار؛ ماده ای سمی با ارزش آیینی و نمادین
سینابار، ترکیبی از سولفید جیوه Mercury Sulfide است که در صورت استنشاق یا جذب به وسیله پوست، می تواند موجب مسمومیت جیوه گردد. با این حال، در طول تاریخ، این ماده به علت رنگ قرمز درخشانش در مراسم مذهبی، آیین های تدفینی و حتی درمان های دارویی مورد استفاده قرار گرفته است.
این ماده معدنی در تمدن های مختلف باستانی ارزش بالایی داشته و به عنوان نماد حیات، انرژی، مرگ و جاودانگی شناخته می شده است. آثار سینابار حتی در ظروف سفالی متعلق به 8,500 سال پیش در چین نیز یافت شده است که نشان دهنده قدمت استفاده از آن در آیین های مذهبی و تزئینی است.
کشف پرنسس سرخ؛ دندان هایی با رنگی منحصر به فرد
در سال 2007، گروهی از باستان شناسان کاوش های خود را در قبرستان شِنگ جین دیان Shengjindian Cemetery واقع در شهر تورفان Turpan City در شمال غربی چین شروع کردند. در میان ده ها مقبره، آن ها با بقایای زنی جوان روبرو شدند که دندان هایش به طرز عجیبی به رنگ قرمز درآمده بود.
این پدیده تا به امروز در هیچ کشفیات باستان شناسی دیگری مشاهده نشده بود، از همین رو، پژوهشگران تصمیم گرفتند که دندان ها را از لحاظ ترکیب شیمیایی مورد آنالیز قرار دهند. آن ها دریافتند که این رنگ قرمز، سینابار است که به یاری نوعی ماده حاوی پروتئین حیوانی به دندان ها چسبانده شده است.
یکی از محققان این پروژه می گوید:
این نخستین نمونه در دنیا است که در آن، سینابار به عنوان یک رنگدانه قرمز برای رنگ آمیزی دندان های یک فرد در دوران باستان استفاده شده است. این یافته نه تنها از لحاظ علمی مهم است، بلکه پرسش های زیادی را درباره جایگاه اجتماعی و باورهای این زن برمی انگیزد.
جایگاه اجتماعی پرنسس سرخ؛ یک رهبر معنوی یا یک بیمار آیینی؟
پژوهشگران معتقدند که این زن در زمان مرگ بین 20 تا 25 سال سن داشته و در دوره ای زندگی می نموده است که تورفان یکی از مراکز مهم جاده ابریشم محسوب می شد. جاده ابریشم در آن موقع، مسیر تبادل کالا، دانش، فرهنگ و آیین های مذهبی بود و مواد ارزشمندی مانند ابریشم، ادویه و فلزات قیمتی به وسیله آن بین آسیا و اروپا جابه جا می شدند.
یکی از جنبه های شگفت انگیز این کشف، این است که در منطقه تورفان هیچ معدن سیناباری وجود ندارد. این بدان معناست که این ماده احتمالاً از منطقه ها دوردست، مانند سایر نقاط چین، آسیای مرکزی یا حتی اروپا به این مکان آورده شده است. چنین موضوعی نشان می دهد که سینابار ارزش بالایی داشته و به راحتی در دسترس عموم نبوده است.
با توجه به این شواهد، محققان دو فرضیه اصلی را درباره پرنسس سرخ مطرح نموده اند:
یک رهبر مذهبی یا شَمن: با توجه به اینکه رنگ قرمز در بسیاری از سنت های شَمَنیستی به عنوان نماد حیات، انرژی و ارتباط با ارواح در نظر گرفته می شده است، محتمل است که این زن خود یک شَمن بوده باشد. در بعضی باورها، اعتقاد بر این بود که روح انسان در دندان های او جای دارد و رنگ آمیزی آن ها می توانست نشانه ای از کوشش برای دستیابی به جاودانگی باشد.
یک بیمار آیینی: از سوی دیگر، این امکان وجود دارد که این زن نه یک رهبر مذهبی، بلکه فردی باشد که در یک آیین شَمَنیستی برای درمان یک بیماری خاص شرکت نموده است. بعضی متون باستانی نشان می دهند که سینابار در مراسم درمانی برای تسکین فکر، افزایش طول عمر و حتی دفع ارواح شیطانی مورد استفاده قرار می گرفته است.
سینابار؛ ماده ای با کاربردهای مرموز و اسرارآمیز
علی رغم سمی بودن سینابار، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد این ماده در بعضی فرهنگ های باستانی برای اهداف درمانی و آیینی مورد استفاده قرار می گرفته است.
مطالعات نشان می دهد که سینابار ممکن است نوعی تأثیر روان گردان داشته باشد و در آیین های مذهبی برای ایجاد تغییر در سطح هوشیاری افراد و ارتباط با نیروهای فراطبیعی به کار رود. بعضی از متون کهن به این موضوع اشاره دارند که مصرف مقادیر اندکی از سینابار می تواند باعث ایجاد حالت خلسه و تسهیل ارتباط با خدایان گردد.
محققان این مطالعه بیان می نمایند:
تأثیرات سینابار بر سطح هوشیاری می تواند آن را به یک ماده مهم در آیین های مذهبی و شَمَنیستی تبدیل نموده باشد. این احتمال وجود دارد که رنگ آمیزی دندان ها با سینابار، نه تنها نمادی از جاودانگی، بلکه بخشی از یک مراسم آیینی برای تغییر آگاهی فرد و ارتباط با دنیا معنوی بوده باشد.
نماد ایمان، زیبایی یا آیینی رازآلود؟
هرچند نظریه های مرتبط با معنای این کشف مجذوب کننده و پر رمز و راز هستند، اما پژوهشگران تأکید می نمایند که به علت منحصربه فرد بودن این نمونه، نمی توان با اطمینان کامل هدف اصلی این عمل را تعیین کرد.
با این حال، سه احتمال اصلی برای استفاده از سینابار در رنگ آمیزی دندان ها مطرح شده است:
- نمادی از جاودانگی در آیین های شَمَنیستی
- بخشی از یک درمان آیینی برای بهبود سلامت یا آرامش فکر
- استفاده صرفاً تزئینی برای زیبایی و نشان دادن جایگاه اجتماعی
هرکدام از این فرضیه ها می توانند به تنهایی درست باشند یا به صورت ترکیبی در باورهای باستانی این منطقه نقش داشته باشند.
در نهایت، پژوهشگران نتیجه گیری می نمایند:
این زن ممکن است خود یک شَمن بوده باشد، یا شاید تنها به عنوان یک بیمار در یک مراسم آیینی حضور داشته است. بعلاوه، این امکان وجود دارد که او صرفاً به دلایل زیبایی شناختی، دندان های خود را به رنگ قرمز درآورده باشد.
منبع: یک پزشک