ثبت ملی منظر فرهنگی روستای نایبند - گردش در ترکیه

علی شریعتی منش روستای تاریخی نایبند را یکی از جاذبه ها و واحه ای بر ساحل دو کویر لوت و دشت کویر است توصیف کرد. وی اضافه نمود: موقعیت ممتاز روستا به گونه ای است که تا شعاع 200 کیلومتری این روستا، آبادی یافت نمی گردد. وی بعلاوه اضافه نمود: استقرار روستا بر بلندای کوه و کمبود زمین برای ساخت وساز، معماری روستا را دارای فرم خاصی نموده و چاره اندیشی ساکنان روستا برای بهره وری بیشتر از فضاهای معماری سبب ساخت بناهایی با مساحت محدود و چند طبقه شده است که از جمله ویژگی ها و ارزش های معماری روستا محسوب می گردد. به گفته شریعتی منش، کوچه های پیچ درپیچ همراه با فرم چند طبقه ای بناها بر بلندای کوهی که اطراف آن را باغات و نخلستان ها در بر گرفته است، منظر فرهنگی قابل ارزشی را در میانه کویر ایجاد نموده است.

آن طور که معاون میراث فرهنگی خراسان جنوبی معتقد است،در مستندات و کتب تاریخی قرون اولیه تاریخ اسلام ، نام نایبند به همراه تعریف آن به عنوان استراحتگاه و مأمنی در حاشیه کویر برده شده است که از آن جمله می توان به اصطخری و ابن حوقل اشاره نمود.

وی اضافه نمود: به عبارت دیگر وجود چشمه های آب سرد و گرم منحصربه فرد در دو ناحیه معروف به زردگاه و دیگ رستم، شاید مهم ترین عامل پیدایش آبادی در این نقطه از کویر بوده است.

وی گفت: این چشمه ها در نتیجه فعالیت فرآیندهای زمینی شکل گرفته اند که تا به امروز مورد توجه ساکنان و رهگذران از روستا بوده اند. بعلاوه استقرار نایبند بر میانه کویر و شکل گیری بستر مناسب برای ایجاد باغات و نخلستان ها در زمینهای مجاور روستا ، باغات چند طبقه (نخلستان، مرکبات و سبزیجات) را در اطراف روستا شکل داده است.

شریعتی منش نیز از همکاری بنیاد مسکن در مورد تهیه مستندات پرونده برای ثبت منظر فرهنگی روستای نایبند تشکر کرد.

روستای نایبند، در جنوب شهرستان طبس، در کنار جاده طبس- راور و تابع دهستان کویر با 105 کیلومتر فاصله از مرکز دهستان، روستای زنوغان، و 134 کیلومتر فاصله با نزدیک ترین شهر، دیهوک، واقع شده است.